Het is goed om te weten wat elk onderzoek nu eigenlijk inhoudt, wat het precies doet om een juiste keuze te kunnen maken. Ik bespreek hier graag de 3 opties zodat je zelf een keuze kan maken.
We hebben over dit onderwerp ook een podcast gemaakt.
Mammografie
Vrouwen worden vanaf hun 50ste jaar opgeroepen voor een mammogram. Dit is het zogenaamde bevolkingsonderzoek borstkanker. In de folder van het RIVM (de overheid die het bevolkingsonderzoek mogelijk maakt) staat dat het graag een vroege opsporing van borstkanker wil zodat de kans op een goede behandeling groot is.
Het onderzoek bestaat uit röntgenfoto’s (2x) van beide borsten. De borsten liggen tussen twee platen en zo wordt er een foto gemaakt. Na het onderzoek krijg je na 10 dagen de uitslag. Maar weinig vrouwen worden terug geroepen voor nader onderzoek. Met mammografie heb je de kans op overbehandeling; dit betekend dat je wordt behandelt voor een knobbel die nooit tot kanker geleid zou hebben. Dit komt voor bij 1 op de 10 vrouwen. Een niet ontdekte kanker komt ook voor, ga naar je huisarts als je zelf iets ontdekt. Regelmatig ontdekken vrouwen een paar maanden na een mammogram een knobbel die niet gezien was. Ga dan naar je huisarts.
Met mammografie wordt dus gekeken met röntgen naar “iets” wat er al moet zijn. Dit is dan niet preventief, maar dat zegt de folder ook niet meer. Wat dat “iets” is moet nader onderzocht worden. 99% is goedaardig. Maar als een weefsel/structuur verandering in de borst er al is, dan moet daar een ontstekingsproces aan vooraf gegaan zijn. Thermografie kijkt juist naar die ontstekingsprocessen, maar daarover verderop wat meer.
Veel vrouwen bellen ons omdat ze graag een alternatief willen voor een mammogram, dan leggen we dit graag uit. Het is belangrijk dat je weet waar je voor komt.
Wil je laten kijken in het weefsel dan is alleen echografie een alternatief. Mammografie is namelijk een anatomisch onderzoek. Je hebt dus röntgen of radiogolven nodig om werkelijk ín het weefsel te kunnen kijken.
Er zijn alternatieve mammografie onderzoeken bedacht, dus minder druk van de platen of op een bed liggen met je borsten die er doorheen vallen. Het blijft hetzelfde onderzoek.
Wil je weten of iets werkelijk kanker is dan zul je weefsel moeten afnemen en dat moet onder de microscoop gelegd worden, dat is het enige kankeronderzoek. Mammografie kan verdacht plekken zien, net als echografie. Maar beide zijn geen kankeronderzoeken.
Verschil tussen mammografie en echografie
Het grote verschil tussen mammografie en echografie is dat echografie pijnloos is. De reden voor het bevolkingsonderzoek om te kiezen voor mammografie ipv echografie (wat veel vrouwen graag willen) is dat er geen plaats te bepalen is met echografie. Met mammografie is de borst plat en kan de radioloog aangeven “iets” te zien bv linkerborst op 3 uur. Met echografie gaat dat niet. De borst wiebelt alle kanten op, waar moet je beginnen met kijken. Dus volgt echografie op mammografie als er reden is voor vervolgonderzoek.
De reden dat vrouwen pas opgeroepen worden vanaf hun 50ste jaar heeft te maken met de dichtheid van het borstklierweefsel. Dat noemen we ook wel dens. Dens klierweefsel ziet er op een mammogram wittig uit en een tumor waar naar gezocht wordt is ook wit. Dat is vaak zoeken naar een sneeuwbal in een sneeuwstorm. Alle vrouwen die nog niet door de overgang zijn gegaan hebben dens weefsel. Ook vrouwen met overgewicht en een oestrogeen dominantie hebben dens weefsel. Bij deze vrouwen worden de echte kankers nog wel eens gemist. Vandaar dat men wacht met de oproep tot een vrouw 50 jaar is, dan gaat ze ongeveer door de overgang en wordt het zicht in de borst duidelijker.
Wat is nu het verschil tussen vroege opsporing (detectie) of preventie?
Dat is een goede vraag; preventie gaat natuurlijk over het voorkomen van…, wat dan ook. Detectie gaat over iets opsporen, in welk stadium dan ook. Liefst vroeg, dat snapt iedereen. Maar ‘iets’ moet er al zijn. Vrouwen willen allemaal preventie en geen detectie!
Wat we met het bevolkingsonderzoek mammografie doen is elke twee jaar detecteren. Dat doen we bij vrouwen van 50+. Wij van De Groene Zuster vinden 50+ niet preventief en detectie al helemaal niet. Natuurlijk zijn wij voor preventie en als iemand graag naar de Bus gaat omdat men ín het weefsel wil laten kijken dan is dat haar eigen weloverwogen keuze.
Wat zegt borstkanker.nl en kwf over thermografie?
Thermografie is een pijnloze, stralingsvrije methode die warmtepatronen (1) van de borsten in beeld brengt. Kankercellen produceren meer warmte dan gezonde cellen (2), waardoor ze op een thermogram zichtbaar kunnen zijn. Vroegtijdige detectie van borstkanker (3). De warmte van de camera gaat niet diep genoeg het lichaam in om tumoren op te sporen(4).
In groen heb ik even aangegeven waar de aanname heel erg fout gaat.
We kijken niet naar warmte patronen, we meten temperaturen. Juist de asymmetrie is zeer belangrijk, maar ook te koude of te warme plekken die ongewoon zijn.
Kankercellen produceren warmte is ook onzin; niet alle kankers produceren warmte. Bovendien zien we de cellen niet. We gebruiken immers geen röntgen of radiogolven.
Vroegtijdige detectie van kanker is onzin, we weten wat hyperthermie is wat duidt op (laag gradige) ontstekingen. Die ontstekingen moet je oplossen vóórdat het kanker zou kunnen worden. Daarmee kun je niet zeggen dat je vroeg kanker hebt gedetecteerd.
De camera wordt niet warm! We gaan het lichaam niet binnen, we hebben immers geen straling of radiogolven.
Dr. Reckeweg laat ons zien welke fases een ziekte door kan maken.
In fase 1 is er sprake van een kuchje of spierpijn, dat gaat wel weer over. Fase 2 is de ontstekingsfase. Daar heb je bv een bacterie of virus binnen gekregen. Je krijgt koorts of diarree. Gaat ook wel weer over. Maar als deze ontstekingsfase niet over gaat heb je te maken met een laag gradige ontsteking, een sluimerende ontsteking die jaren kan duren. Die je immuunsysteem onder druk zet. Daardoor kan er een weefsel verandering ontstaan. Die is zichtbaar vanaf fase 4. Echografie en mammografie kijken mee vanaf fase 4, en thermografie kijkt mee vanaf fase 2.
Echografisch onderzoek
Een fijn vervolgonderzoek. Een zeer nauwkeurige methode die liefst ook naar beide borsten kijkt. Want beide borsten met elkaar vergelijken is het beste en ook wat thermografie doet. Mocht je al “iets” voelen, kijk dan eens of je een echogram kan krijgen, je weet immers al waar het in je borst zit. Je kan het aanwijzen.
Thermografisch onderzoek
Thermografie kijkt het eerst naar asymmetrie in temperaturen en patronen. Beide borsten moeten hetzelfde zijn. Dan bedoelen we niet de omvang, want die is meestal verschillend. We weten al 40 jaar dat ernstige borstklachten doorgaans maar in 1 borst tegelijk voorkomt. En tevens kijken we dan naar waar het vandaan komt. Door een full body onderzoek te doen zien we regelmatig dat er een bacteriestroom is vanuit de mond. Of we zien scheve wervels die ook van invloed zijn op borstweefsel. Of hormoononbalans. Borsten worden zelden zomaar uit zichzelf ziek. Borsten zijn een onderdeel van ons lichaam en moeten meegenomen worden in de algehele gezondheid en leefstijl. Hoe eerder we zicht krijgen op onze patronen hoe eerder we informatie over borstgezondheid we kunnen geven. Ook bij het zelf borstonderzoek moet je letten op asymmetrie. Niet meer 1 hand op 1 borst, maar beide handen tegelijk op beide borsten.
Met een thermografisch onderzoek krijg je een rapport, je thermogram. Dit geeft weer wat er gezien is, waar het op duidt en wat je kunt doen om dit te verbeteren. Zo krijg je dus heel persoonlijk tips om je borsten gezond te houden.
Met thermografie maken we graag een baseline. Na een eerste onderzoek willen we graag een tweede onderzoek doen na 3 of 6 maanden. We willen zien of de patronen die we zagen bij het 1e onderzoek verdwenen zijn. Sommige temperaturen lopen alleen maar op. Die willen we niet missen en als we een vrouw pas na twee jaar weer zouden zien, kan dat laat zijn. Een baseline wordt alleen gemaakt bij vrouwen die voor de eerste keer komen.
Dus als je een preventief onderzoek wilt is thermografie een goede optie, en geschikt voor vrouwen vanaf 30 jaar. Mochten er asymmetrische patronen te zien zijn dan geven we aan wanneer je het beste even naar je huisarts kan gaan.
Vrouwen willen preventie en geen detectie!
Francine van Broekhoven
Oprichtster van De Groene Zuster
Gecertificeerd Medisch Thermograaf
Gecertificeerd Thermografie trainster
Spreekster voor grote en kleine groepen, radio, t.v. en gezondheidsprofessionals.
Auteur van het Handboek borstgezondheid en het Amerikaanse Breast Health Handbook and Medical Thermography
Uitgeefster van het Magazine Boezemvriendin
President internationale beroepsvereniging IAMT Institute of Advanced Medical Thermography.